Sevgili Mekâncılar,

Alzheimer Hastalığı eskiden asla tedavi edilmez sanılırdı.

Hâlbuki bu melun hastalın hakkında ilk kitabı yazanlardan birisi de, sanıyorum ki, benim: Cerrahpaşa Yayın birliği: Demansiyel Sendromlar ve Tedavileri.

O zamandan bu yana bu hastalığın tanı ve tedavisinde çok yol alındı: Tanı için;  soyut düşünce Bozukluğu, yeni bilgi öğrenmede belirgin bir sorun olması ve hafıza ve muhakemede belirgin sorunların olması çok önemlidir. Bilişsel muayeneyi en hızlı şekilde değerlendirmek için "mini mental state" testi uygulanır.  Bu testte sorulan bazı sorular şu şekildedir:

1) Mesela,  son beş Cumhurbaşkanının adı sorulur ve hastadan (eğer öğrenim durumu üniversite veya en azından üniversiteyse).

2) Yüzden yedişer yedişer geri sayabilmesi istenir.

3) Kısa ve uzun süreli hafıza sorgulaması yapılır.

***

Diğer Klinik Değerlendirme Unsurları Arasında:

4) Günbatımı (sundowning) belirtisi: Gece görme ve işitme yetilerini gittikçe kaybeden hastanın bunamayla beraber ortaya çıkan deliryumlara girmesi.

5) Yalancı bunamadan ayırt etmek için  (yalancı bunama: psödodemanstan ayırt edilmesi. Yani, kişinin bunama belirtilerine sebep olabilecek depresif belirtilerinin olup olmadığının ayırt edilmesi.

6) Kısa süreli bilişsel hesapların yapılamaması: Hastalar bilişsel kayıplarından çok şikâyet eder.

7) Özgün dönemlere özgü hafıza bozukluklarının bulunması ve bunları hatırlayamayan hastanın olmadık şeyler söylemesi: Konfabülasyon.

8) Bu nedenle biz Polimed’de gelen hastadan WAIS, Benton, MMPI ve Rorschach testleri yanı sıra demansiyel tabloya eşlik edebilecek diğer hastalıkların ayırıcı tanısını yapabilmek amacıyla;

-Tam kan sayımı

-Sifiliz (frengi için) serolojik testler; (TPI, FTA testler dâhi).

- AIDS Testleri.

-Standart metabolik testler

-Serum B12 ve foik asid düzeylerinin bakılması

-Tam idrar tahlili

-Siyelografi (Akciğer filmi)

-Tam idrar tahlili istiyoruz

- Eğer gerekiyorsa Uyku EEG’si çekilerek hastanın beyin işlevselliğini ölçüyoruz.

-Bilişsel işlevlerdeki  bozulmayla  ve duygudurumun bozulması arasındaki ilişkiyi de ek olarak değerlendiriyoruz.

***

En Bellirgin Demansiyel Sendrom Alt Tipleri:

-Kişi 65 yaşının üzerindeyse Alzheimer tipi bunama.

-Pick Hastalığı (prionlar yapar)

-Huntington hastalığı (kalıtımsal yönü mevcuttur)

-Cruetzfeldt Jakop hastalığı.

-Fronto-Temporal Demans

-B 12 ve kriptokoksik menenjitten ayırıcı tanının yapılması

-Depresyonun demans sendromunun tanınması

-Huntington Hastalığı

-Sarkoidozis

-Adams Hakim Sendromu (Normal Basınçlı Hidrosefali)

-Kızamık aşısı olmayanlarda görülen subakut sklerozan panensefalit

-GABA sisteminin uyarılması,  anjiotensin dönüştürücü enzim, PO Maddesi, Pick Demansı, ağrı kesiciler, antikonvülsanlar, antidepresanların bir kısmı, alkol kötüye kullanımı, kanda Alüminyum yükselmesi, Damarsal nedenlere bağlı demans, Mülti-enfarkt demanslar diğer etiyolojik özellikler arasında sayılabilir.

 İstenen Ek Tetkikler

-Gerekiyorsa Uygu EEG’si ve Manyetik Rezonans Görüntüleme tetkiklerinin istenmesi

-Gerekiyorsa Bilgisayarlı Tomografi

-Değerlendirmede  iyi öykü almak, hastalığın belirtilerinin fonksiyonel mi yoksa organik mi olduğunu değerlendirmek çok önemlidir.

-Göz dibi (fundoskopi) muayenesi yapılmalıdır.

-Yaşlı yaşlı (65 üzeri hastalarda) antikolinerjik yan etkisi olan ilaçlardan kaçınılması hafıza fonksiyonlarının korunması açısından çok önemlidir.

TEDAVİSİ

-Kolinesteraz enzimini bastıran ilaçlar: Donezepil (Aricept), Rivastigmin (Exelon Patch), galantamin (Reminyl),

-Memantin (Alzant).

- 2015 yılında bir aşı da icat edildi ama maalesef yüksek oran beyin ve beyincik yangısına neden olduğu için piyasadan çekildi.

-Tarihteki en tanınmış vaka Rahibe Teresa’ydı ve otopsisinde yoğun olarak senil plaklar, tau proteini yüksek bulunmuştu.

Herkese dostluk ve bilim dolu günler diliyoruz.

Neslim ve Kerem Doksat – 30. 06. 2019- 30 Haziran Pazar