Yılın büyük bir bölümünü tabiat ile baş başa geçirebilen şanslı insanlardanım. Her sabah İzmir’e işime, kaosa-düzensizliğe doğru yola çıkıyor… akşama dek bin bir sorun yumağı içinde cebelleşiyor; ardından da mesaimi tamamlayıp âşiyanıma geri dönüyorum. Şükürler olsun… Ordo ab chaos…

Bahçemizde, civarımızda gözlemlediklerimin başında –tasavvufi kavramla- hayvan kardeşlerim geliyor. Yıllar önce kusan bir kedinin, civardaki bazı otları yiyerek kendisini tedavi etmeye çalıştığına şahit olmuş ve şaşırmıştım. Daha sonra birçok hayvanın etraftaki bitkileri yiyerek hastalıklarını tedavi ettiklerini öğrendim. Bu konuyu derinlemesine araştırdım. Ortaya çarpıcı örnekler çıktı. Mesela:  

Şempanzeler bağırsak parazitlerinden muzdarip olduklarında Albizia julibrissin (Gülibrişim Ağacı)’nın kabuğunu yiyorlarmış. İki gün içinde bağırsakları düzeliyormuş. İstanbul’lular bilir; Yeşilyurt’ta “Gülibrişim Sokak” var. Gülibrişim Ağacı Çeşme’de komşumuzun bahçesinde de bulunuyor. Sadece güzelliğini seyretmekle yetiniyoruz.

Zehirli bir yılan tarafından ısırılan dağ keçisinin yaptığı ilk içgüdüsel iş, etrafında bir sütleğen bitkisi aramak oluyormuş. Oysa panzehir etkisi yapan bu sütleğen bitkisinden bizim bahçede bile onlarcası var. Fakat sadece görüntüsünden yararlanıyoruz. 

Hamile filin, bebeği gecikince bazı yaprakları yiyerek doğumun hızlanmasını sağladığını çoğumuz ilk kez duyuyoruz. 

Meyve sinekleri hastalandıklarında, etanol (alkol) açısından zengin, fermante meyveleri yiyerek kendilerini dezenfekte ediyorlarmış.

Saymakla bitmeyecek sayıda hayvan, kil kullanıyormuş. Yaban domuzları, gergedanlar, su aygırları, filler, çamur içinde boşuna yuvarlanmıyorlar demek ki. Derilerindeki bitlerden, pirelerden arınmak için yapacakları en ideal hareket bu. Evcil hayvanlarımızın da toprakta, çimde yuvarlanmaları aynı amaç için. 

Kedi ve köpekler neden sık sık buğday çimi tüketiyorlar dersiniz?

Maymunların bağırsaklarını temizlemek için toprak yemeleri de işin cabası. Acaba her hangi bir enfeksiyon durumunda insanlar da toprak mı yeseler? Öyle ya! Bazı köylü çocukların içgüdüsel olarak toprak yediklerini nasıl izah edebiliriz?

Ve biz insan çocuğu… tabiatın nimetlerini keşfetmede başarılı olamayan insan çocuğu; hayvanların birbirlerine karşı gösterdikleri dayanışmayı sağlayamayan insan çocuğu, birbirinin gözünü oymakta son derece başarılı bir performans gösteriyor. Heyhat! ne acı! 

Bütün bunların yanıtını Prof. Dr. M. Kerem Doksat’ tan alabiliriz belki…

Ali Rıza SAYSEN