Sevgili Mekâncılar

Hezeyanlı Bozukluklar

Hezeyanlar, yanlış fakat sağlam ve kolay değiştirilemez düşünce ve

inanışlardır. Hezeyanlar, şizofreni, depresyon, tek uçlu duygudurum

bozukluğu ve bunama gibi psikolojik ve psikiyatrik rahatsızlıkların belirgin

semptomlarındandır.

Yaşlılıkta ve bunamada (demans) görülen hezeyanlar için

günümüzde nöropsikolojik, nöropatolojik ve genetik sebepler için araştırmalar

başlatılmıştır.  

***

Bu alandaki araştırmaların artmasının birçok sebebi vardır. İlk olarak,

yaşlılıkta görülen hastalıklar ve bunama, başlı başına bir araştırma konusu

hâline gelmiş ve bu alanlara olan ilgi artmıştır. İkinci olarak, günümüzde artık

demanslı hastalar klasik hastanede tedavi görme şeklini terk etmiş ve evde aile

tarafından özel bakım aynı zamanda toplum temelli çalışma sistemlerine geçiş

yapmışlardır. 

***

Son olarak da, bu alanda ilginin artmış olması hastalık hakkında daha çok bilgi

sahibi olunmasına, daha doğru teşhisler konmasına ve buna bağlı olarak daha

etkili tedavi planlarının geliştirilmesine yardımcı olmuştur. 

*** 

Görülme Sıklığı 

Demans ve yaşlılıkta hezeyanların görülme sıklığı şu şekildedir:

%10-%70. Verilen yüzdeler yapılan çalışmaların metotlarına göre değişiklik

göstermektedir.

Hezeyan Türleri             Örnekler                             Görülme sıklığı

Hırsızlık                         Evlerine sürekli                  Hayali yerleşim                  

Evlerine sık sık hırsızlar                                          girdiğinden ve eşyalarının çalındığından şikâyetçi olma        

Hırsızlık                                   Başka insanların da evde yaşadıklarını

                                                 düşünme

Hayali Yerleşim                       Alâkasız kişilerin evde yaşadıkları düşüncesi

Tehlikede olma                        Başka insanların da aynı evde yaşadığı

düşüncesi

Tehlikede olma                        Başkalarının yediklerine zehir konulduğu

hezeyanı

Sadakatsizlik                             Eşlerinin aldattığı hezeyanı

Kendini evinde hissetmeme      Kişi evinin veya bedeninin küçük

organizmalarla veya böceklerle sarıldığını zanneder

Resimler                                      Kişi gerçeklikten kopmalar yaşar. Kendi

görüntüsünü bir başkası sanır. Televizyonda gördüğü kişileri ve olayları gerçek

hayata bağlar.

İstila                                          Kişi gerçeklikten kopmalar yaşar. Kendi

görüntüsünü bir başkası sanır. Televizyonda gördüğü kişileri ve olayları gerçek

hayata bağlar.

Resimsel belirti                         Kişi görüntüsünün bir başkasına ait olduğunu

zanneder, bunları gerçek olaylara bağlar

İstila                                           Evine devamlı hırsızların girdiğini düşünür

Zarar Görme                              Evdeki insanları (eş veya yabancı)

yediklerine zehir koydukları inancı

Sadakatsizlik                                 Karılarının veya kocalarının aldattığına

inanmak                                        (de Clarembault Sendromu)

İstilâ edilme hezeyanları              Kişinin oturduğu yerin mikroplarla

sarıldığını zannetmesi

Karışık Kişilik (Fregoli Sendromu) Etrafındakilerin asıllarına çok benzeyen

kişiler olması.

***

Terk edilme                            Kişinin yakınlarının kendisini terk edeceği

hezeyanı

Capgras Sendromu                 Kişinin çevresindekilerin aslına çok benzeyen

ama öyle olmayan insanlar hâline dönüştüğü hezeyanı

Aşk                                           Kişinin statü ve konumundan çok üstün birisine

âşık olduğu fikri

***

Tedavi

Demans ve yaşlılıkta görülen hezeyanlı bozuklukların kesin bir tedavi yöntemi

bulunmamaktadır. 

Bu hastalıkların tedavilerinde öncelikli olarak ilaç terapileri göz önünde

bulundurulmalıdır. Bunun yanı sıra bu hastalığa sahip kişilerin yakınları bu

hastalık hakkında eğitilmeli ve sakin davranmaları tembihlenmelidir.

***

Yakınlarının da sakin davranmaları, bu tip hastalıklarda duygusal semptomları

asgariye indirgemektedir. 

Risperidone (Risperdal) son zamanlarda bu tip hastalarda etkili bir ilaç

olarak görülmüş bu konularda daha çok araştırma yapılmaya başlanmıştır.

***

Bazı beyin güçlendirici ilaçlar da veriyoruz: (Memantin) (Alzant).

Piracetam (Nootropil 3x1 800 mg) veriyoruz. Gerekirse yanına vitaminler de

ekliyoruz.

***

Çok daha ağır durumda klozapin de kullanılabilir (bu ilacı alırken hastaların

16 hafta her hafta, sonra 16 ay her ay lökosit (beyaz küre) baktırmaları

gerekir). 

***

Sağlık, barış, anlayış ve sevgi dolu günlere…

Mehmet Kerem Doksat – Tarabya – İstanbul