Sevgili Mekâncılar

Menopoz, kadınlarda âdet kanamalarının (menstrüasyon) ve dolayısıyla üremenin sona ermesi demektir. 

Menopoz zaman zaman “hayatın değişimi” olarak idrak edilse de da bu tarif, negatif bir anlam taşır ve yerinde değildir. Zira menopoz esnasında fiziksel, zihinsel ve cinsel değişiklikler olduğu doğrudur ancak bunlar “kötüye gidiş” olarak nitelenemezler.

***

Çoğu kadında menopoz 45-55 yaşları arasında başlar. 

Ortalama menopoz yaşı 50 olarak kabul edilse de bazı durumlarda 40 yaşından önce bile başladığı veya 50’li yaşların sonlarına sarktığı görülebilir.

Menopozun kişide erken veya geç başlaması muhtemelen genetik olmakla birlikte iyi beslenme ve sağlıklı bir hayat menopozu geciktirebilir.

***

Kadınların yüzde %8’inde menopoz 40 yaşından önce başlar.

Bu duruma erken menopoz denir. Yumurtalıkların cerrahi operasyon ile alınması veya Röntgen ışını veya da Radyum ile alınması ile sunî menopoz başlatılabilir.

***

Belirtileri arasında aniden ortaya çıkan ateş basması, baş ağrısı ve baş dönmesi, beden ağırlığı değişiklikleri sayılabilir.

Meno- öneki, Yunanca men (ay) kelimesinden gelir ve  menstrüastyon (âdet kanaması) ile ilgili' anlamında kullanılır.

Poz kelimesi ise yine Yunanca pausein (durmak) kelimesinden gelir.

Ânî ateş basması menopozdan hemen önce başlar ve yaklaşık 2-3 yıl devam eder.

Yumurtalıkları ameliyatla alınmış genç bayanlarda da, operasyondan yaklaşık bir hafta sonra ânî ateş basması görülür.

Baş ağrısı ve baş dönmesi

Menopozun birçok belirtisi vardır ancak bu belirtilerin kaynağı menopoz ile alakası olmayan rahatsızlıklar da olabilir: Gerginlik, baş ağrısı ve baş dönmesi bunlardan birkaçıdır.

Ayrıca menopoz nedeniyle sıklıkla karşılaşılan “yaşlanma endişesi” de bir takım rahatsızlıklara yol açabilir.

Kilo Değişiklikleri

Birçok kadın menopoz esnasında kilo aldığından yakınmaktadır. Bunun nedeni bazen tiroid bezindeki faaliyetlerindeki azalma olabilir.

Ancak menopoz esnasında kilo almanın nedeni genellikle azalan fiziksel faaliyetler ve aşırı yemedir.

Menopozun dış görünüşü veya zindeliği etkilediği yönünde net bir bilgi yoktur.

Menopoz dönemi genellikle 45-50 yaş arasında kabul edilen bir olgudur. Bu yaşlarda oluşan menopoz dönemi doğurganlık özelliğinin bitişi olarak kabul edilmektedir. Menopoza giren bir kadın artık çocuk doğurma özelliğini kaybetmiş demektir. Ancak 35-40 yaş altı kadınlarda kesilen âdet kanamaları erken menopoz olarak adlandırılmaktadır. Bu durum ile karşı karşıya kalan kadınların bazıları kendiliğinden gebe kalabilirken bazıları ise yardımcı üreme tedavileri ile gebe kalmaktadır.

Kadının âdet döngüsü bir yılı geçmiş ve bu süre içinde kanama olmamış ise menopoz tanısı konabilir. Erken menopoz hariç normal menopozun geri dönüşü gibi bir ihtimali söz konusu değildir. Artık doğurganlık özelliği kaybedilmiştir ve kadının gebe kalma gibi şansı yoktur. 40 yaş altında bir kadında erken menopozun tanısını koymak önemlidir.

Küçük yumurtalık yetmezliği erken menopozdan daha farklı gelişen bir durumdur.

Bu sorun ile karşı karşıya kalan bir kadında âdet kanaması kendiliğinden tekrar oluşabilir ve hiçbir yardımcı üreme tedavisine gerek kalmadan gebe kalabilir.

Bu hasta gruplarında yumurtalıklarda bulunan folliküller ya tamamen tükenmiştir ya da herhangi bir bozukluğa uğramıştır.

Hastalığın genetik olduğu da düşünülmektedir. Ailesinde bu tür bir sorun olan kadınların %20’sinde bu hastalık görülmektedir.

Menopozdan sonra migren başta olmak üzere pek çok ağrı da kendiliğinden düzelir.

Sağlıklı, güven, barış ve fedakârlığın hepimize hâkim olduğu günlere…

Mehmet Kerem Doksat – Tarabya - 17 Ocak 2018