M. Kerem Doksat | 11 Temmuz 2017 Salı | 2426 |
Sevgili Mekâncılar,
Multipl Skleroz genç erişkinlerde görülen, genellikle alevlenme
ve düzelmelerle seyreden, merkezî sinir sistemi (beyin ve
omurilik) beyaz cevherini çoklu yerde etkileyen bulgularla
karakterize, muhtemelen bağışıklık sistemini etkileyerek beyin
ve omurilik beyaz cevherinde bazen geri dönmez sorunlara yol
açan müzmin bir hastalıktır.
Multipl skleroz 20-40 yaş arasında başlar.
Ancak çocukluk yaşlarında ve 40 yaştan sonra da başlayabilir.
Genellikle alevlenme ve düzelmelerle seyreder.
Bazı hastalarda 10 yıl sonra ilerleyici faza döner.
Bazı MS hastalarında hastalık başlangıçtan itibaren adım adım
ilerler (Primer progressif MS).
Multipl skleroz görme kaybı, çift görme, denge bozukluğu,
kollarda veya bacaklarda uyuşmalar, konuşma bozuklukları, baş dönmesi, kollarda veya bacaklarda güç kaybı, idrar yapmada sorunlar, cinsel sorunlar gibi yakınmalardan biri veya bir kaçı ile başlar.
İlk kere MS düşündüren belirti ve bulgularla seyreden hastalık tablosu klinik izole sendrom adını alır ve bu tanıyı alan birçok hasta erken MS tedavisine alınmaktadır.
Başka bir nedenle Manyetik rezonans görüntüleme yapılan
hastalarda bazen MS’e uyan MRG bulguları saptanmaktadır.
Ancak, bu hastalarda MS ile ilişkili yakınma ve bulgular söz
konusu değildir.
Radyolojik izole sendrom olarak adlandırılan bu tablolara tedavi
başlanmaz ancak hasta çok yakından takip edilir.
MS sebebi, oluş mekanizmaları, tanısı ve tedavisi konusunda
her geçen gün daha yeni bilimsel verilere ulaşıyoruz.
***
Magnetik rezonans görüntüleme (MRG) tanıda altın standart
değerini korumaktadır.
Beyin omurilik sıvısı (BOS) incelemeleri, uyarılmış kortikal
potansiyeller vazgeçilmez tanı yöntemleridir.
MS birçok hastalığı taklit edebilir ve bu nedenle ayırıcı tanı
birçok incelemeyi gerektirebilir.
Birçok hastada beyin omurilik sıvısının incelenmesi zorunlu
olmaktadır.
MS ile karışan hastalıkların, hastalığın başlangıç
döneminde ayrılması gerekir Çünkü tedavi her bir hastalık için
farklı olacaktır.
***
Atak tablosu erken ve uygun dozda kortikosteroid ile tedavi
edilerek sekel bulguların kalmamasına çaba gösterilir. MS
tedavisinde geliştirilen tüm ilaçları dünyayla eş zamanlı hatta
bazı ülkelerden daha erken kullanma şansına sahibiz.
Muhtemel ilerlemeyi önlemek için 1995'ten bu yana kullanılan
enjeksiyon tedavileri ve son dönemde kullanıma giren ağızdan
kullanılan ilaç tedavileri mevcuttur.
Tablonun kontrol altına alınamadığı durumlarda aylık uygulanan
tedaviler, 2. Basamak ağızdan kullanılan ilaçlar bulunmaktadır.
İlerleyici tablolar oluştuğunda bağışıklık sistemini baskılayan
ilaçlar kullanılabilir.
Multipl Skleroz tedavisinde tıbbî tedaviler yanında fizik tedavi ve
rehabilitasyon tedavinin ayrılmaz parçalarıdır.
Multipl Skleroz bulaşıcı bir hastalık değildir.
Ailevî örnekler olmakla birlikte kalıtımsal bir hastalık değildir.
MS hastaların çocuk sahibi olmalarını engelleyen bir hastalık
değildir; öldürücü bir hastalık değildir.
Multipl Skleroz asla çaresiz bir hastalık değildir.
“Multipl Skleroz (MS) hayatı değil hayat kalitesini tehdit eden,
akılcı ve sıkı bir hasta, aile ve hekim işbirliği ile yönetilmesi
gereken önemli bir nöropsikiyatrik hastalıktır.”
***
Tedavide artık bağışıklık sistemini bastıran ve hayat kalitesini arttıran
ilaçlar veriliyor.
MS için bir aşı da gelişmesi gündemde…
İmüran ve plazmoferez de seçenekler arasında.
Barışla, sevgi ve güvenle kalın.
Evrim de devam ediyor, kitabının yazılması da!
Mehmet Kerem Doksat – Tarabya – 11 Temmuz 2017 Salı