PSİKİYATRİDE İLAÇLI TEDAVİ GÜNCELLEMELERİ

Sevgili Mekâncılar,

Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde ilaçların fayda ve zararlarına yönelik birçok tezat bilginin yaygın olduğu şu günlerde, ilaç tedavisiyle popüler bir gün güncelleme yapmak isterim.

Modern tanım kılavuzlarına göre, bir kişinin psikiyatrik bir hastalığa sahip olması için, “sosyal, duygusal, mesleki, akademik işlevsellik” alanlarından bir veya birkaç tanesinde işlev kaybı yaşaması gerekmektedir. Ruhsal hastalık tanılarının her biri kendi içinde ayrıca “hafif, orta, ağır, çok ağır şiddette” derecelendirilirler.

Psikiyatrik hastalıklarda hastalık derecesi özellikle orta derecede ve ağır ise, tedavi yöntemleri içinde psikofarmakolojiden yararlanılması gerekliliği ortaya çıkar.

Aşağıda en sıklıkla kullanılan antidepresan özellikli moleküller yer almaktadır:

1-Fluoksetin 20 mg Cap (20-80 mg/gün dozlarında kullanılır): Antidepresan, antianksiyete ve antiobsesif kompulsif kullanım dozları mevcuttur.

2-Klorimipramin, 10mg, 25 mg, 75 mg SR (10-225 mg) dozlarında kullanılır): Antidepresif, antianksiyete ve antiobsesif kompulsif kullanım dozları mevcuttur.

3-Sitalopram 20, 40 mg tablet (20-80 mg/gün dozlarında kullanılır): Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur.,

4-Essitalopram 10, 20 mg tb, (10-30 mg/gün dozlarında kullanılır): Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur.

5-Paroksetin 20 mg tablet, (10-80 mg/gün dozlarında kullanılır). Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur.

6-Sertralin 25, 50, 100 mg tablet (25-200 mg/gün dozlarında kullanılır). Antidepresif, antianksiyete ve antiobsesif kompulsif kullanım dozları mevcuttur.

7-Venlafaksin 37.5, 75XR, 150 XR kap (37.5-300 mg/gün dozlarında kullanılır. Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur.

8-Mirtaron 15, 30, 45 mg tablet  (15-45 mg/gün dozlarında kullanılır). Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur. Sedasyon ve iştah açma özellikleri belirgindir.

9-Mianserin 10, 30 mg tb (10-30 mg/gün dozlarında kullanılır) Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur. Sedasyon ve iştah açma özellikleri belirgindir.

10-Agomelatonin  25 mg tablet (25-50 mg/akşam) dozlarında kullanılır. Antidepresif, antianksiyete kullanım dozları mevcuttur. Uyku ritmini de ayarlamada işe yarar.

11-Buprapion 150, 300 mg XL tablet (150-300 mg /gün) dozlarında kullanılır. Antidepresif etkisi mevcuttur. İştah kapama özelliği vardır. Cinsel yan etkisi azdır. Bazı kişilerde sigara ve alkol kullanımını azaltabilecek etkisi mevcuttur.

***

En sıklıkla kullanılmakta olan antipsikotik moleküller ise aşağıdaki gibidir:

1-Haloperidol, 5-10 mg tablet, (5-50 mg/gün dozunda kullanılır). Antipsikotik etkisi vardır.

2-Risperidon 1- 2- 3-6 mg tb (1-6 mg/gün dozunda kullanılır). Antipsikotik, antidepresif, antimanik etkisi vardır.  Çocuk psikyatrisinde düşük dozlarda davranışların düzenlemesi amacıyla kullanılır.

3-Rexapin, 2.5-5-10, 20 mg tb (2.5-40 mg/gün dozlarında kullanılır). Antipsikotik, antidepresif, antimanik etkisi vardır.  Çocuk psikyatrisinde düşük dozlarda davranışların düzenlemesi amacıyla kullanılır.

4-Ketiyapin 25-50-100-200- 50XR, 200 XR, 300 XR, 400 XR tablet (25-1200 mg/gün kullanılır). ). Antipsikotik, antidepresif, antimanik etkisi vardır.

5-Amisülpirid 50-100-200-400 mg tablet (50-1200 mg/gün kullanılır). Antipsikotik etkisi vardır.

6-Trifluperazin 1-2-5 mg tablet (1-6 mg/gün dozunda kullanılır). Antipsikotik etkisi vardır.

Duygudurum dengeleyiciler, duygudurum bozuklukları olan hastalarda yalnız başına veya tedaviye ek olarak kullanılır. Duygudurum dengeleyici olarak ise şunlar kullanılır:

1-Lithuril Cap 300 mg (600-1200 mg/gün) kan düzeyi takibiyle kullanılır.

2.Sodyum valproat ve valproik asit- 500 mg chrono tablet (500-1500 mg/gün) dozunda kullanılır.

3-Lamotrihin  (25-50-100 mg) 25-200 mg/gün dozunda kullanılır.

4-Topiromat 25-50-100 mg tablet)-25-200 mg/gün dozunda kullanılır.

5-Karbamazepin (200-400 mg CR)-200-800 mg/gün dozunda kullanılır.

6-Okskarbazepin (150-300-600 mg tablet)300-1800 mg/gün dozlarında kullanılır.

Psikiyatride ilaç tedavisine devam ederken fayda/zarar oranı hesaplanır. En az ve etkili olan doz tercih edilir.

Daima hekim takibinde kullanılmalı ve ilaç tedavisine devam edildiği sürece mutlaka takiplere devam etmek gereklidir.

Barış, esenlik ve kardeşlik sevgisiyle dolu nice yıllara…

Prof. Dr. Mehmet Kerem Doksat, Yrd. Doç. Neslim Güvendeğer Doksat

17 Mart 2019 Pazar