Sevgili Mekâncılar,

Dün bir ilaç mümessili uğradı ve bana Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA) tarafından onaylanmış yeni bir yöntemin broşürünü verdi. Artık hangi, psikiyatrik hastalıkta hangi ilacın etkili olabileceği genlerimizin özelliklerine göre belirlenebilecek.

Daha doğduğumuz andan itibaren hayatımızın orkestrasını yöneten şeflerimize yani genlerimize sahip olduğumuz için talihli sayılırız..

***

Her bir insanın genetik özelliği diğerlerinden farklıdır, bu bakış açısı evrimsel açıdan da geçerli zaten.

Her bir bireyin kendi genetik yapısıyla diğerinden ayrılır, bu tıpkı parmak izi gibi farklıdır; kimsenin genetik yapısı öbürününkine benzemez.

***

Her sene üç milyonun üzerinde hasta ilaçları yan etkileri sebebiyle bırakıyor.

***

Yan etkiler sebebiyle pek çok insanlar zarar görür çünkü yan etki olmayan ilaç yoktur.

Milyonlarca insan gibi bir kısmımız da bazı ilaç tedavilerine cevap vermiyoruz.

***

65 yaş üzerindeki insanların çoğunun %90’ı haftada en az bir ilaç, %40’ı veya daha fazlası (%12) 10 veya daha fazla ilaç kullanır.

Farmakogenetik (ilaçların kalıtımsal yapıya göre ayarlanması) genetik farklılıklar sonucu ilaç cevabında gözlenen bireyler arasında bireyin genetik yapısı ile alınacak ilaçların alınması demek.

***

Birden fazla ilaç alınması kronik tıbbi durumlarda, bireylerde oluşacak istenmeyen ilaç bir mutlaka tahlil edilmesi gerektiğini belirterek, genetik testlerin istenmesi riskini çok azaltıyor.

***

FDA (Amerikan İlaç Dairesi) onaylı bu yaklaşımda, hekimlere ilaç metabolizmasının “ilaç etiketli özel ambalaj” yoluyla mecburi uygulanması ile istenmeyen ilaç yan etkilerini veta etkisiz kalan ilaçları tanıtan bülten yayınlamakta.

Bu da Avrupa’da doğru dozda etkili ilaç yazılmasını sağlamakta…

Hâlihazırda genetik teknolojisi ve PDxL testleri tatbik edilerek klinik tedavilerin etkililiğini arttırırken, hastaların ilaçlara verecekleri tepkilerin anlaşılmasında, ilaçların daha efektif kullanılmasında potansiyel ilaç reaksiyonlarını önleyerek, uzun vadede sağlık giderlerini azaltabilir.

***

 Avrupa İlaç Sanayicinde güvenilirliği ve geçerliliği doğru dozda doğru ilaç uygulamasına yön verilmekte…

İlaçların bu formu onların metabolizmasından sorumlu yüksek polimorfik sitokromlar hakkında bilgi sağlıyor ve genetik temelli olarak, hekimlerin bireye özgü ilaç hazırlamasından sorumlu olan sitokromlar hakkında bilgi temin eder.

Bu da biz ruh hekimlerinin bireye özgü tedavi hazırlamasını, güvenli ve etkili reçete uygulamasını, öncelikle uzun süreli ve çoklu ilaç tedavisini gerektiren kişilerde tedaviye uyumun ve bağlılığın arttırılmasını,  genetik bilimindeki son gelişmelerin pratikteki uygulanmasının birlikte yürütülmesini sağlayacak.

Yöntem basit: Yanak mukozasından biraz materyal alınacak ve ilgili laboratuara yollanarak, o kişi için en iyi tedavi bulunmuş olacak ve dozlar böyle ayarlanacak.

***

Maliyeti henüz bilmiyorum ama bu yöntem sayesinde ilaç verirken daha kendimizi rahat hissedeceğiz.

Şimdilik psikiyatri, ağrı tedavisi, kardiyovasküler hastalıklar ve kalp hastalıkları için kullanılacak; ileride daha da gelişecektir.

Bilindiği gibi CYP450 2C9, CYP450 2C19, CYP450 3A4, CYP450 3A5 ve VKORC1’in yanı sıra, Faktör II Protrombin, Faktör V Lieden, MTFR de bakılıyor.

***

Bugün doğum günüm, epey arayan oldu ve içimi ısıttılar. Tüm dostlarıma sonsuz teşekkürlerimi iletiyorum.

Çeşme’ye gideceğiz ve Evrimsel Psikiyatri kitabımı orada yazmaya devam edeceğim.

Bilim, barış, sevgi ve evrimle kalın…

Mehmet Kerem Doksat – Tarabya – 05 Ağustos 2017