Sevgili Mekâncılar,

Senelerdir ekranlara burnumuzu dayarcasına seyrettiğimiz Eurovizyon Şarkı Yarışması da kısaltılabilir, 

Avrupa Yayın Birliği üyesi ülkelerin katılımı doğrultusunda 1965 yılından bu yana gerçekleştirilen şarkı yarışmasıdır.

Katılımcı ülkelerin her biri, televizyon ile radyo aracılığıyla kamuoyuna gösterilecek canlı yayında seslendirilmek üzere bir şarkı seçer ve yarışmadaki en popüler şarkıyı belirlemek üzere kendisi dışında kalan ülkelerin şarkılarını puanlar.

1956 yılındaki başlangıcından bu yana aralıksız olarak her yıl düzenlenen yarışma, dünyanın en uzun soluklu televizyon programlarından birisidir.

Bunlara ilave olarak, sporla ilgili olmayan uluslararası etkinlikler arasında en çok izlenen programlardan birisidir; son yıllarda izlenme oranlarının 100 milyon ila 600 milyon kişi arasında değiştiği gözlemlenmiştir.

Eurovision, Avrupalı ve diğer katılımcı ülkeler dışında; Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Filipinler, Güney Kore, Hindistan, Kanada, Kolombiya, Meksika, Mısır, Japonya, Surinam, Tayland, Tayvan, Ürdün ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde de yayınlanmaktadır.

2000 yılından bu yana yarışma, Eurovision internet sitesi üzerinden de gösterilmektedir.

Eurovision Şarkı Yarışması’nı kazanmak, şarkıcılara daha iyi tanınması ve kariyerlerini ilerletmeleri gibi şanslar sağlar. 1958 yılında “Nel blu dipinto di blu”  (yaygın olarak kullanılan ismi "Volare") isimli şarkı ile üçüncü gelen İtalyan Domenico Modugno; 1974 yarışmasını "Waterloo" isimli şarkı ile İsveç adına kazanan müzik grubuABBA; 1988 yarışmasını İsviçre adına "Ne partez pas san moi " isimli Fransızca şarkı ile kazanan Kanadalı Céline Dion eserleri dünya çapında 300 milyonun üzerinde satan İspanyol Julio Iglesias ve 1981 yarışmasını “Making Your Mind up” isimli şarkı ile Birleşik Krallık adına kazanan müzik grubu Buck Fizz, yarışmaya katılımlarının ardından uluslararası başarılar kazanan şarkıcılar arasında gösterilebilirler.

1950’li yıllarda II. Dünya Savaşı’nın ardından kendini yeniden inşa etmeye başlayan Avrupa’da bir komite önderliğinde halkları “ışıltılı bir eğlence programı” aracılığıyla bir araya getirmek amacıyla Avrupa Yayın Birliği, İsviçre’de kuruldu.

Söz konusu komite 1955 yılının Ocak ayında Monako’da bir araya geldiğinde komiteye başkanlık eden İsviçre televizyonu genel müdürü Marcel Bezençon, birliğe üye olan bütün ülkelerin devlet kanallarının aynı anda televizyonda göstereceği bir şarkı yarışması fikrini ortaya attı.

İtalya'da gerçekleştirilen Sanremo Müzik Festivali, yarışmaya ilham kaynağı oldu.

Eurovision Şarkı Yarışması’na katılmak için Avrupa kıt'asında bulunmaya gerek yoktur. Avrupa Yayın Birliğine üye olan her ülke katılabilir.

Eurovision Şarkı Yarışması’nda elli bir ülkede en az bir kez katılmıştır. 1956'dan itibaren katılım şöyledir:

Eurovision Şarkı Yarışması’nın düzenlendiği şehirleri ve bulunduğu

ülkeleri renkli olarak gösteren bir.

a) 1990’daki iki Almanya’nın yeniden birleşmesinden önce olarak temsil edilmiştir.

b) Yugoslavya’da katılan yarışmalar Yugoslavya Sosyalist Cumhuriyeti’ni  temsilen yarışmaya katılmışlardır, sadece 1992 senesinde yarışmacı Yugoslavya Federal Cumhuriyeti’ni temsil etmiştir.

c) Avustralya yarışmaya konuk olarak katılmıştır. Daha sonra kalıcı katılımcı olarak devam etmiştir.

Eurovision Şarkı Yarışması, her yıl bir önceki yıl kazanan ülkede gerçekleştirilir.

Bugüne kadar Eurovision’a ev sahipliği yapmış en büyük yer, Düsserdorf’taki Esprit Arena’dır

Eurovision’a en çok ev sahipliği yapmış olan ülke ise Birleşik Krallık’tır  Eurovision'a tam 8 defa ev sahipliği yapmıştır.

Eurovision Şarkı Yarışması’nda oylama sistemi, %50 halk ve %50 jüri oyu ile yapılır.

Her ülke en beğendiği 10 şarkıyı 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 ve 12 puanla ödüllendirir. Bunlar jüri oylarından olur.

Daha sonra halk oyları havuzda toplanarak teker teker ülkelere dağıtılır.

Perşembe günü yarışma öncesi 2. Yarı Final'de 10 eleme yapılır.

İlk yarışmasında, her ülkenin üç dakika süresi vardır ve en fazla iki şarkı için izin verilir. Günümüzde hâlâ şarkıların üç dakikayı geçmemesi gerekir, birçok sanatçının şarkı kaydı daha uzun olsa da, yarışmada kısaltılmış sürümüyüle performans göstermek zorundadır.

Katılımcı ülkelerin sayısı yarışma tarihi boyunca büyüdü ve 1993 yılından bu yana Sovyet ve Yugoslav ve Yugoslavya cumhuriyetleri, Varşova Paktı ülkeleri ve diğerlerinin yarışmaya katılabilmesi için kurallarda değişiklikler yapıldı.

Yarışmada başka sanatçılara ait veya daha önceden yayınlanmış şarkıların katılmasına izin verilmiyor.

Bütün şarkılar söz ve enstrümantasyonlar açısından tamamen özgün olmalıdır ve kamuya 1 Ekim tarihinden önce duyurulmamalıdır.

1956ve 1965 seneleri arasında ilk yarışmadan bu yana ve yine 1973’ten 1976’ya kadar kadar olan süre itibarıyla lisanlar üzerinde hiçbir kısıtlama olmadı. 

1966 ila 1972’ye kadar ve 1987’den 1998’e kadar olan sürede şarkıların millî dilde söylenmesine karar verildi.

Millî lisanda söyleme kuralı aslında yılından kısa bir süre önce uygulamaya konuldu, ancak bazı ülkelerde millî dilde söylenmeyen şarkılar seçildiği için o ülkelere izin verildi.

1999 yılındaki yarışmada, kısıtlama tekrar kaldırıldı ve şarkılar herhangi bir lisanda gerçekleştirilebildi.

Sonuç olarak, şarkıların bir kısmını veya tamamını İngilizce olarak söyleyen ülkeler de oldu.

2003 yılında Belçika sözde serbest bir dil olan sadece şarkı için oluşturulmuş yapay bir dille Urban Trad tarafından söylenen Sanomi ile yarışmaya katıldı.

Aynı taktiği 2006 yılında Hollanda kısmen yapay bir dille uyguladı ve yine Belçika tarafından 2008 yılında Julissi ile aynı taktik gerçekleştirildi.

Türkiye’de 2007 yılında Kenan Doğulu’nun Eurovision şarkısının nakaratında Türkçe bir kelime kullanmıştır.

Lehçeler ve Bölgesel Lisanlar

Bazen bir lisan veya da çok nadir olarak, lisanın lehçeleri bir şarkı için kullanılmıştır:

1971, 1996, 2003, Avusturya (Vorarlbergish ve Steiermarkish), Viyana’da şarkı söylerken: Bütün lehçeler Almanca 2012’de Avusturya Trackshittaz grubu Bavyeraca (Woki Mit Deim Popo) şarkısı ile katılmıştır.

2012’de Rusya, Buranovskiye Babuşki grubu ile Udmurtça ağırlıklı ve sadece nakarat kısmı İngilizce olan “Party For Everybody” adlı şarkıyla yarışarak 2.olmuştur

Süre

Yarışmada söylenen şarkılar üç dakika ile sınırlandırılır.

Katılımcı Kuralları

Katılımcıların hiçbiri on altı yaşından küçük olmamalıdır. 1989 yılındaki yarışmaya Fransa’dan Nathalie Páqua ve İsrail’den Gili ve Galit’in içindeki Gili olmak üzere iki tane 16 yaşın altında şarkıcı katılmıştır.

1986 yılındaki yarışmayı da Sandra Kim 13 yaşındayken kazanmıştır ama 1990 yılında bugünkü Hırvatistan sınırları içinde bulunan Zagreb’de yapılan 1990 Eurovision Şarkı Yarışması'nda ve ondan sonraki yarışmalarda 16 yaşından küçüklerin katılması yasaklanmıştır.

İki birinciliği bulunmasına rağmen Almanya bir bütün olarak yarışmayı 2010 yılında olmak üzere yalnızca bir defa kazanmıştır. İki Almanya’nın yeniden birleşmesinden önce, Almanya Federal Cumhuriyeti (Batı Almanya olarak da bilinir) da yarışmayı 1982 yılında olmak üzere bir defa kazanmıştı.

Batı Almanya ve Yugoslavya gibi ülkelerin eski birincilikleri de hep ekranda ifade edilmiştir.

Bence en güzel şarkı Semiha Yankı’nın icra ettiği “seninle bir dakika” idi… Bilmem siz ne dersiniz?

Sevgiyle, bilgiyle yaşayalım. İyi günde, kötü zamanda beraber ve hep dirlikte ve birlikte olalım.

Abartısız yaşayalım ve sevgiyle kalalım.

Mehmet Kerem Doksat – Tarabya – 22 Kasım 2017