Sevgili Mekâncılar,

İnsanlar zorlandıkları zaman en çok tırnak yerler. Psikoseksüel açıdan çocukluğa dönmeyi düşündürür ve bastırılan öfkenin kişinin kendisine çevrilmesi demektir.

10-18 yaş arasındaki gençlerin yarısı, arada sırada da olsa tırnaklarını yiyor. Tırnak yeme alışkanlığı, sıklıkla ergenlik dönemine girerken yaşanan kargaşa sırasında başlıyor.

***

Yaşları 18-23 arasında değişen genç erişkinlerin ise yüzde 23’ü aynı dertten mustarip. Yaş ilerledikçe bu oran azalır. 30 yaşından sonra hâlâ tırnaklarını yiyenlerin oranı %10’dur.  Erkeklerde kızlara göre daha fazla görülür.  

***

Tırnak yememek için tavsiyeler: Tırnak bozuklukları, tırnak yatağındaki bulaşıcı hastalıklar ve dişlerde çarpıklıklar, tırnak yemeye bağlı en sık rastlanan fiziksel sorunlardır.

***

Aynı zamanda kişide saç yeme kirpik yeme alışkanlığı (trikotillomani) da varsa, bağırsak tıkanıklığına kadar giden sorunlara seyrek de olsa rastlanabiliyor.

***

Obsesif-Kompulsif Bozukluğun bir belirtisi olarak değerlendirilirse, tırnak yemenin tedavisinde ilaçlar da kullanılabiliyor. Bunlar arasında fluoksetin (Prozac) (SSRI) adı verilen antidepresan grubudur. Bunlardan diğer bazıları şunlardır: Celexa (citalopram), Lexapro (escitalopram), Paxil (paroxetine), Prozac (fluoxetine) ve Zoloft (sertraline) veriyoruz.

***

Tırnak yemek bazılarında çocukluk çağında başlayıp ömür boyu devam eder. Bazısında ise bu yenen tırnaklar, hele saç koparma da varsa (trikotillomani) midede bezoar veya trikofitobezoar dediğimiz ur benzeri birikmelere sebep olur. Eğer iş hastanın durumu bu kadar ağırsa cerrahi yolla bunların boşaltılması gerekir.

***

Eğer bu kadar ağır değilse tedavide iki temel yöntem var: Birincisi davranışları düzenlemeyi amaçlıyor; ikincisi, tırnak yemeyi engellemeyi.

Aşağıdaki tavsiyeler, tırnak yeme alışkanlığından kurtulmak üzeresize yol gösterebilir: Tırnaklarınızı her zaman kısa kesin ve törpüleyin. Ellerinizin bakımına dikkat etmek, tırnak yeme alışkanlığını azaltarak sizi güzel ve bakımlı tırnaklara sahip olma konusunda cesaretlendirecektir.

***

Acı lezzet katılmış oje sürmek bu konuda yardımcıdır. Erkekler renksiz parlatıcılar kullanabilir.

Stresli veya endişeli olduğunuz zaman tırnaklarınızı yiyorsanız çözümün temeli stresi idare etmekte yatıyordur. Başta da yazdığım gibi, birçok insan ne yaptığını farkında olmadan tırnaklarını yiyor; acı bir tadı olan özel ojeler sürülürse, insan tırnağını her kemirmeye çalıştığında ne yaptığını fark edip duruyor.

***

Tırnak yemenin yerine başka bir şey koymayı denemek, akıllıca bir fikirdir. Bunun yerine daha az kozmetik ve ruhsal soruna yol açacak stres topuyla oynamak, tespih çekmek gibi başka bir tekrarlayan hareket, tırnak yemekten kurtulmanıza yardım edecektir. Dinî açıdan da işe yarar. Müslümanlar, Hıristiyanlar, Museviler hep tespih çeker. Merhum Dr. Yıldırım Aktuna herkese tesbih verip sabretmeyi öğretirdi.

*** 

Tırnak yemekten vazgeçtiğinizi kendinize hatırlatmak için elinizden ne geliyorsa yapmakta fayda var. Eldiven giyin, parmaklarınıza renkli bantlar sarın, etrafa notlar asın; daha önce tırnak yemek yüzünden yaşadığınız sıkıntıyı kendinize hatırlatın.

***

Her tırnağınızı yediğinizde kendinize bedensel bir ceza verin; örneğin yanağınıza fiskeyle vurun. Böylece tırnak yeme hazzının yanına hoş olmayan bir duygu eklenir.

***

Bütün bu tavsiyeler belli bir kararlılık ve disiplinle uygulanması gerekir. Bu da önce karar vermeyi gerektirir. Uygulamada zaman zaman zorluklar yaşanabilir; baktınız ki işler istediğiniz gibi gitmiyor, tıp doktorlarından, klinik psikologlardan yardım istemeye çekinmeyin.

***

Tırnak yiyen kişilerin sayısı aslında sandığınızdan oldukça fazla. Hatta beyaz ekranda o çok kusursuz gibi görünen isimler arasında da bu alışkanlıktan mustarip olanlar var. 

Bu alışkanlığından kurtulan bir hanımefendi anlatıyor: “Öncelikle şunu söylemem gerekir ki, tırnak yemeyi bırakmak sigarayı bırakmak gibidir. Her an yine başlayabilirsiniz. Öncelikle bırakmak, ardından yeniden başlamamak için gerçekten yemeyi istemiyor olmalısınız. Ben, kendini bildi bileli tırnak yiyen ve şu an 24 yaşında bir kadın olarak, yaklaşık bir aydır tırnaklarımı yemiyorum! Bunu nasıl mı başardım? İlk başta ellerimden ve devamlı tırnak yiyen görüntümden hoşlanmamaya başladım; bu durum bana ciddi derecede rahatsızlık vermeye başlamıştı ama tırnak yemeyi seviyordum, devamlı bir şeylerle oynamaya alışmıştım. Ne zaman ki bu alışkanlık beni gerçekten çok rahatsız ettiği noktada bıraktım. Tabii düzenli manikürün ve renkli oje sürmenin de yardımıyla”.

 ***

Tırnak yemeyenler anlamaz, bu gerçek bir başarı ve övünç hikâyesidir!

***

Bu arada tırnak yemek psikolojik hattâ aşırıya kaçarsa psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Çünkü sadece stresli olduğunuz zamanlarda değil, keyifli bir arkadaş sohbetinde, televizyon seyrederken veya sokakta dolaşırken bile tırnaklarınızı yerken yakalanabilirsiniz.  

***

Peki kişi klasik gitar gibi bir enstrüman çalıyorsa o tırnaklar giderse ne olacak. Korkmayın, tırnak güçlendirici ojeler ve eğer onikomikozis (tırnak altı mantarı) varsa, artık tırnağı çekmeye pek gerek kalmadan, mantar ilaçlarıyla bununla başa çıkılabiliyor.

***

Onikomikozis tırnakta yerleşen mantar hastalığıdır. Sıklığı, kronikleşmesi ve

tedavinin zorluğu nedeniyle özel bir öneme sahiptir; bütün tırnak

hastalıklarının %20’sini oluşturur.

Genel olarak erişkinlerde görülür. 40-60 yaş arasında toplumda sıklığı %15-

20’dir. Ayak tırnaklarında sıklıkla birinci tırnaktan başlar. Genellikle tinea

pedis (Atlet Ayağı Sendromu: Atletler spor sonrası beraberce duş yaptığı

için) sonrasında gelişir. Tırnakta sarı-kahverengi renk değişikliği, subungual

hiperkeratoz, tırnakta kolay kırılma temel belirtilerdir. Tırnak çevresi

normaldir.

 ***

Teşhis: Tırnağın görünümü ve doğrudan mikroskopik inceleme ile konur.

 ***

Ayırıcı Teşhis: Psöriyazis (Sedef hastalığı: Çukurlaşma dışındaki tırnak değişiklikleri klinik olarak ayırt edilemez.) Artık Urfa’daki balıklı göle gitmeden de hâllediliyor.

 ***

Liken planus (Çukurlaşma, tırnak kıvrımının tırnağın üstüne uzanması veya boyuna çizgilenme). Stresle artar.

 ***

Kronik egzamaya bağlı tırnak değişiklikleri (Periungual bölge derisinde egzamatöz değişiklikler vardır). Çoğu stresle daha kötü olur.

 ***

Tedavi: Tedaviye en dirençli yüzeysel mantar enfestasyonudur. Tedavide lokal ve sistemik antifungaller birlikte kullanılır. Hastalıklı tırnakların törpülenmesi tedavi etkililiğini arttırır.

 ***

Sistemik antifungaller 3-12 ay süreyle kullanılır. Antifungal ilaçlar karaciğer işlevi bozuk olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.

 ***

Terbinafin 250 mg/gün: El tırnağında 6 hafta

Ayak tırnağında 12 hafta: İtrakonazol 2x200 mg/gün

El tırnağında 2 ay, ayak tırnağında (Atlet Ayağı Sendromu) 3 ay, 200mg/gün el ve/veya ayak tırnağında 3 ay, Flukonazol 150 mg/hafta, el tırnağında 9 ay ayak tırnağında 12 ay.

***

Tırnak yemek deyip hafife almamak gerekir.

Bir de ikazım var: Çocuğunuz tırnak yiyorsa asla azarlamayın veya dövmeyin. İyi bir psikiyatr ve ehil bir cildiyeci (dermatolog) rahatlıkla bu sorunları çözer. Ayrıca bazı vak’alarda (özellikle çocuklarda ve ergenlerde) hipnoterapi de çok etkili oluyor.

Sevgim ve saygımla…

Mehmet Kerem Doksat – Tarabya - 18 Şubat 2017 Cumartesi