ÜMİD MERİÇ HANIMEFENDİ ARADI

M. Kerem Doksat

12 Aralık 2015 Cumartesi

3582

e

İstanbul Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaparken ölümle burun buruna geldiği 1999 Marmara Depreminden sonra görevinden istifa edip, tesettüre giren bir kadın.

Kendisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi adına üyesi olduğu İstanbul 2010 Kültür Başkenti organizasyonda yer alıyor. Babası gibi tezat uçları bir bünyede buluşturabiliyor.

Ümidt Hanım uzun yıllar rakı içmiş olmasına gençlik günahı derken, bir sonraki cümlesi "erkeklerle aynı havuzda yüzmekten çekinmem" oluyor.

Prof Dr Ümt Meriç'leile yaklaşık 10 yıl önce yaşadığı müthiş değişimi, hayata bakışını ve babası Cemil Meriç'i konuştuk.

ÖRTÜNDÜM, MESLEĞİMİ BOŞADIM

- Türbanı ilk kez ne zaman taktınız, sebebiniz neydi?

1999 Marmara depreminde, felâketin tam göbeğinde Armutludaydım. Sonumun geldiğini sandım.

Ölmekten değil, dünyanın sonunun gelmesinden korktum. Dua ettim ve tam o anda, dualarımı kabul eden bir varlığın olduğunu hissettim vee bu varlığın bütün emirlerini yerine getirmediğimi düşünerek mahcup oldum.

Cenab-ı Hakk'a karşı örtünme kararı aldım. Örtündükten sonra huzura erdim. Ancak şunu söylemeliyim, örtünme kararını sadece kadınlar kendileri vermeliler. Çünkü tek başına örtü bir şey ifade etmez; arkasındaki maneviyata erişmek lazım.

- Üniversitedeki görevinizden türban yüzünden mi istifa ettiniz?

Evet. Örtündükten sonra İstanbul Üniversitesindeki görevimden istifa ettim. Sosyoloji hocasıydım. Sosyoloji kimliğimi boşadım. Teneşirdeki kimliğimi üniversitedeki kimliğime tercih ettim.

- Namaz kılmaya ne zaman başladınız?

Namazın hayatımdaki yeri çok daha eskilere dayanır. 30 yılı aşkın süredir, 1978'den bu yana namaz kılarım.

- Teknolojiden yararlanıyor musunuz? Televizyon izler misiniz, elektronik posta kullanır mısınız?

Televizyon izlemiyorum, gazete okumuyorum. Mail kullanmıyorum. Manyetik ve elektronik etki alanından uzakta kalmak istiyorum. Bunları takip edince huzursuzluğa kapılıyorum. Kendime bir dünya kurdum, nereye gideceğimi, neler okuyacağımı sadece kendim belirliyorum.

- Yani dünyayı boş mu verdiniz, sevmiyor musunuz bu dünyayı?

Dünyadaki kimliğim bir başka şekle dönüşmüş oldu. Ama dünyadan arınmadım. Son derece dünyalı biri olarak yaşıyorum. Dünyayı da seviyorum. Kendime ait bir dünya kurdum ama bu kopuk bir dünya değil. Herkese kapısı açık bir dünya.

- Dizileri de mi izlemiyorsunuz?

Dizileri asla izlemiyorum. Film de seyretmem. Ama arada bir sinemaya giderim. En son Mahsun Kırmızıgül'ün Güneşi Gördüm filmine gittim. Çok beğendim. Mahsun Bey'i de çok beğeniyorum. Çok ihlaslı mesajlar veriyor.

RAKI, GENÇLİK GÜNAHIM

- Hiç alkol aldınız mı?

Eskiden arada bir alkol alırdım. Rakı içmişliğim vardır, şarabı sevmezdim. Evet, gençlik günahım olarak eskiden arada sırada rakı içmişliğim vardır.

- Babanız, muhafazakârlaşmanıza tepki gösterdi mi?

Örtünmemde babamın etkisi olmadı. Ama bendeki değişiklik onu etkiledi. Memnun olduğunu söyledi. Çünkü bende bir iç huzursuzluğu, bir asabiyet hali vardı.

Bir sabah ezanıyla namaza başladım bir daha bırakmadım. Deprem felâketini yaşadığımız gece de tesettüre girdim.

- Mahalle baskısı çok tartışılıyor. Siz, kendi kızınıza, baskı yapıyor musunuz?

-Mahalle baskısını yanlış bulurum. İslamiyet insana teklif edilir. Tercih, şahsa aittir. Ben kızıma namaz kıl diye telkinde elbette bulunuyorum ama baskı yapmıyorum. Zaman zaman o da namaz kılar. Her ülkede toplumsal baskı olabilir. Hıristiyanlık'ta da bu var. Buna toplumun kontrol mekanizması diyebiliriz.

- Erkeklerle aynı havuzda yüzer misiniz?

Erkeklerle aynı havuzda yüzmek beni rahatsız etmez. Haşemamı giyer, bonemi takar yüzerim. Bu sene Kazlıdere-Kuruçeşme arasında yapılacak yüzme yarışına katılmaya niyetliyim.

EŞCİNSELLERE TEESSÜF EDİYORUM

- Sizce kadın-erkek eşit midir?

Kadın ve erkek eşit değildir, birbirlerini tamamlarlar. Biri olmadan diğeri olmaz. Yalnızlık, ikisi için de beraber olmaktan daha az hoştur. Kadın daha çok duygusal, erkek ise mantıklıdır. Kadının biraz daha rasyonel yönünü, erkeğin de biraz daha duygusal yönünü geliştirmesi şayandır. Ama hiçbir zaman birbirinin yerini alamazlar.

- Eşcinselliğe bakışınız nedir?

Eşcinsellik bireysel bir sorun. Genetik konular içine girenler de var, kişinin kendisinin geliştirdiği eşcinsellik de var. Cinsel kimliklerini şaşırdıkları için onlara teessüf ediyorum. Keşke öyle olmasalardı.

- Bir eşcinselle arkadaş olur musunuz?

Eşcinsellik ne dost olmama ne de saygı duymama mânidir.

İKTİDARIN İCRAATLARI İYİ

- AKP hükumetinin icraatlarını ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı nasıl buluyorsunuz?

AK Partinin icraatlarını çok beğeniyorum. Bu partinin Türkiye'yi küresel aktör haline getirdiğini düşünüyorum. Başbakanımızı da gayet başarılı buluyorum. Son derece enerjik, çok dikkatli... Hem ülke hem de dünya meselelerine vâkıf, ehl-i secde bir insan.

Kendisine dua ediyorum. Hükumetin açılımlarını da Türkiye için isabetli buluyorum. Tabii her kararda olduğu gibi bu kararlarda da eksiler artılar olacaktır. Önemli olan artıların fazla olmasıdır.

32 YIL BABAMIN GÖZÜ OLDUM

- Babanız Cemil Meriç, her kesimin saygısını kazandı. Sizce bunun sırrı ne?

Babam Cemil Meriç, Yirminci Yüzyıl Türk düşüncesinin en geniş ufuklu çehrelerinden biridir. Bu yüzyıl Türkçesinin zirvelerinden biridir. Babamı sol ve sağ kesimden herkes sevdi. Çünkü o, namuslu bir aydındı. Babama sağcı demek çok yanlış olur, bu ona dar gelir. Solcu demek de yeterli değil. İnsana ve emeğe saygısından ötürü solcu, tarihimizin ortaya çıkardığı insan tipi açısından da sağcıydı diyebiliriz.

Babam yöntem olarak sonuna kadar Marksist'ti. Ama bu babamın, ölürken son söz olarak Sevgilim Muhammed demesine mâni olmadı.

- Sizin Karl Marx'la aranız nasıl?

Ben Marx'ı, sosyolog olarak çok severim ama Marksist olmadım. Ben kendimi daha çok Weber'e yakın bulurum.

- Peki babanızla aranız nasıldı?

Hayatıma çok şey kattı. Âmâ (kör) olduğunda 8, vefat ettiğinde ise 40 yaşındaydım. Aradaki 32 senede onun gözü oldum.

***

Ta Suadiye Oteli'ne ve şimdiler Migros'un olduğu bölgede yer ve içerdik.

Sonra önce Cemil Amcam gitti, sonra pederim. Akabinde de çoğunun düğünlerine gittik Neslim'le.

O şimdi Halveti Cerrahi tarikatında, tıpkı Çınar gibi. Farklarına gelince: Ümit Hanım'da ahde vefa vardır. Diğerini boş verdim zaten.

Ben ise Fulya'daki muayenehanemde çalışıyorum hâlâ ama dimdik ayaktayım. Her ne kadar bazıları artık pek ortalarda olmasa da, desteğini kesmiş gibi olsa da...

Daha Siyavuş Ağabeyimi ziyarete gideceğim.

Daha Cânan'ın mürüvvetini göreceğim.

Cem Çanakkale'de, hoca oldu konservatuvarda.

Işıl diziye başlıyormuş, henüz arayamadım.

Neslim de koşturuyor hayat kavgasında...

Türkiye ise bildiğiniz gibi.

Sağlıcakla kalın.

Mehmet Kerem Doksat - Tarabya - 12.12.2015

---

---

---

---

---