Distoni (yazıcı krampı, müzisyen krampı)

Distoni basitçe vücudun bir bölgesinde istem dışı, kontrolsüz adale

kasılmalarıdır. Vücudumuzdaki adaleler normal şartlar altında bir

arasında bir uyum vardır.

***

Mesela el bileğinizi büktüğünüzde bu hareketi yaptıran adaleler

kasılırken, el bileğin yukarı kaldıran kaslar gevşemektedir. Antagonist

(zıt etkili) dediğimiz çalışan kaslar rol arasında uyum olmasaydı en

basit hareketleri akıcı yumuşak ve düzgün bir şekilde yapamazdık.

***

Distonide adale kasılmaları sebebi ile adaleler arasında bu uyum

bozulmakta ve hareketlerin kontrolü zorlaşmaktadır. Adalelerde

meydana gelen bu kasılmalar, bedensel duruş bozukluğuna,

bükülmelere ve tekrarlayıcı bedensel hareketlere sebep olmaktadır.

***

Belli hareketler sırasında, bazen kendiliğinden ortaya çıkan belli adale

gruplarında görülen bu istemsiz kasılmalar sebebiyle distoni hastaları

günlük ev-iş aktivitelerinde ciddi zorluk yaşamaktadırlar. Bu durum

sosyal hayatlarını da son derece olumsuz etkilenmektedir.

***

Distoni esasen adalelerin değil, onları kontrol eden Merkezi Sinir

Sisteminin, yani beynin bir hastalığıdır. Sebebi tam olarak

bilinmemektedir. Genetik olabileceği gibi sonradan da ortaya

çıkabilmektedir.

***

Distoninin birçok şekli vardır. Bunlardan en iyi bilineni yazıcı

krampı veya müzisyen krampı olarak adlandırılan ve elde ortaya

çıkan durumdur. Özellikle tekrarlı bilek parmak hareketi yapılan

mesleklerde bir süre sonra adalelerde distoni gelişebilmektedir. Bu

kişilerde harekete başladıklarından bir süre sonra el bilek ve

parmaklarını çalıştıran kaslarda istemsiz kasılmalar ortaya çıkar.

Bu durum hareket sırasında gevşemesi gereken kas gruplarında zıt

olarak kasılma ortaya çıkmaktadır.

***

Mesela kişi yazı yazıyorsa yazısı bozulmakta veya yazamaz hâle

gelmekte veya enstrüman çalıyorsa çalamaz hâle gelmektedir.

***

Distoninin diğer bir şekli servikal distoni veya spazmodik tortikollis

denen durumdur. Bu kişilerde istemsiz boyun hareketleri, başın bir

yana eğilip boynun dönmesi gibi hareketler vardır.

Benzer klinik tablolar ruhsal sebeplere bağlı olarak da ortaya

çıkabilmektedir. Yine doğarken ortaya çıkan beyin felçleri (serebral

palsi) distoninin görüldüğü diğer bir durumdur.

***

Bu vak’alarda distoni bütün vücudu etkileyecek şekilde yaygın

olabilir.

Distoniden muzdarip çok hasta olmasına rağmen etkili bir sistemik

ilaç tedavisi henüz geliştirilememiştir. Bununla beraber lokal

tedavilerle iyi sonuçlar alınabilmektedir. Bunların başında da

etkilenen bölgeye botulinium toksini (botox) enjeksiyonları

gelmektedir.

***

Botulinum toksinİ çok güçlü bir bakteri zehiri olup aslında dünyanın

en güçlü zehirlerinden biridir. Etkisi, iğneyle tatbik edildiğinde, sinir

adale kavşağını etkileyerek o bölgede geçici bir gevşek felç

yapmasıdır.

Botox (botilinium) uygulanan adale bir süre hareket yeteneğinin

büyük kısmını kaybeder. Böylece hareket sırasında oluşan adale

kasılmaları büyük oranda önlenmiş olur. Bu etki uygulamadan sonraki

beşinci haftada azamiye ulaşır.

İğnenin etkisi üç dört ayın sonunda biter. Bu tedavinin en önemli

zararları bazı hastalarda etkili olmaması, bir süre sonra uygulamaların

etkisizleşmesi ve enjeksiyona 3-4 ay aralarla devam etmek

zorunluluğudur.

***

Vajinismusta kullanılması bir hatadır (yapanlar var). Aşırı olduğu

durumlarda Pizza Sendromu ortaya çıkar. Tedavide bazı dopamin

agonisti ilaçlar da, A Vitamini de işe yarar.

***

En doğrusu ehil bir hekimin botulinium toksinini şırıngayla gerekli

bölgelere uygulamasıdır. Konserve kutularından da bu zehri elde

edebilirsiniz ama bırakın bu uygulamayı işinin ehli bir hekim yapsın

ve ilaç hâline getirilmiş olanını tercih etmeyi de uzmanına bırakın.

Kullanımı çok yaygın olup, şaşılık, kaşlarda tekrarlayıcı oynamalar,

boyun adalelerinde kasılma, inme, beyin hasarı ve beyin felci

hastalarındaki kasılma ve hiçbir zaman ortadan kalkmayan tetanoz

hastalığı tedavisinde ve plastik cerrahi ile kozmetik alanında da 2002

yılından beri özellikle yüzdeki kırışıklıkların giderilmesinde

kullanılmaktadır.

***

Bunun haricinde aşırı terleyen hastaların ve tedavisinde de

kullanılmaktadır.

                                                      ***

Karpal tünel sendromu tedavisinde de denenmektedir.

***

“Bir hafta önce ayağıma paslı çivi battı” gibi konuşan herkeste

kuşkulanmak gerekir.

                                                        ***

Böyle hastaların bir kısmı “iç sıkıntısı” sebebiyle psikiyatrlara gelir.

Eğer iyi bir hikâye alınıp, hem bedensel hem de nörolojik muayene

yapılırsa atlanmaz.

***

Sağlık ve sevgi dolu günler temennisiyle

Mehmet Kerem Doksat – Tarabya – 20 Şubat 2017 Pazartesi