Sevgili Mekâncılar,

İngiltere’de Birmingham Üniversitesi’nden bir grup bilim adamı bu sorunun cevabını arıyor. Ancak araştırmanın hayal kırıklığı uğratıcı yanı gizli bir zaman makinesi, ışınlayıcı yapılıyor olmaması.

Fakat araştırma kapsamında bazı “büyük fikirler” inceleniyor. Zira konu zaman olunca, fizik, felsefe ve gerçekliğin niteliği konusunda sorular gündeme geliyor.

Projeye, Birmingham Üniversitesi Felsefe Bölümü Başkanı Nikk Effingham ve fizik felsefesi uzmanı Alastair Wilson öncülük ediyor.

***

Şimdilik bu mümkün değil ama belki birkaç yüzyıl sonra olacak çünkü Einstein’in ışık hızını aşamayacağımızı anlatan teoisi halen geçerli

Dede paradoksu

Dr. Effingham, zaman yolculuğu ihtimalinin ölçülemeyecek kadar küçük olduğunu ama imkânsız olmadığını söylüyor.

Uluslararası araştırma kapsamında meyve sineklerinin zamanı nasıl idrak ettiği gibi sorulara cevap aranıyor. Amaç insanlardaki yozlaştırıcı hastalıklarda önemli bir sorun olan zaman idraki ve zaman dizgesini daha iyi anlamak.

***

Proje “dede paradoksu” gibi klasik argümanlara eğilecek. Buna göre eğer bir kişi geçmişe giderse, dedesini öldürebilir ve o kişinin doğması imkânsız olur.

***

Bu kişiler doğmazsa geçmişe de gidemez ve zaman yolculuğu imkânsız hale gelir.

Ancak filozofların buna karşı tartışmaları var. var. Geçmişe yolculuk edenlerin dedelerini asla öldüremeyeceğini, silahın tutukluk yapması veya yanlış kişinin vurulması gibi hep bir şeyler olacağını ve zaman çizgisinin devam edeceğini söylüyorlar.

Bir başka teori de zaman yolcusunun yaptığı değişikliklerin, arkalarında bıraktıkları orijinal dünyayı değiştirmek yerine paralel evrende bir olaylar zinciri yaratması.

Bu çoklu evren teorisine dayanıyor. Buna göre biz gerçekliğin yalnızca bir sürümünü yaşıyoruz. Paralel evrenlerde sonsuz sayıda başka ihtimaller söz konusu.

Zaman yolcusunun orijinal zaman çizgisini etkilemeden başka dünyalardaki olayları tetikleyecek değişiklikler yapabileceği belirtiliyor.

***

Bu, farklı ihtimallerin farklı sonuçlarına odaklanan Sliding Doors (Rastlantının Böylesi) filminin felsefi sürümü gibi.

***

Dr Wilson, zaman yolculuğunu incelemenin fiziğin temel meselelerine cevap aramanın bir yolu olduğunu söylüyor.

Bu, zamanı geçen saatleri ve günleri bir ölçme yolu olarak değil, daha çok uzay gibi bir boyut olarak düşünmek anlamına geliyor.

Dr Wilson, "Bu zaman kavramı için yolculuğa çıkmak, sizi başka yerlere götürecek bir kabinin içine girmek gibi bir şey değil" diyor.

Wilson bunun yerine, fizikçilerin "kapalı zamansı eğrisi" olarak tanımladığı, bir kişiyi yolculuğa çıkaracak ama olduğu yere getirecek bir portalın mümkün olabileceğini belirtiyor.

***

İnsanın hayal edip de yapamayacağı hiçbir şey yok.

Sadece ölüme henüz çare bulamadı. O da yakındır ama henüz bu çapta bir bilimsel ilerleme yok.

Gerisi de önemli değil zaten.

Yeter ki ömrümüz ulusça (milletçe yetsin)

Bu arada, hiçbir tedavi veya ilaç kullanmadan yahut bir yere yatmadan tedavi görmeden içkiyi bıraktım. Ölünceye kadar olmasa da epey bir süre alkollü içki içmeyeceğim.

Bunu da korteksimdeki irade merkeziyle yaptım.

***

Barış, sevgi, esenlikle ve evrimle kalın.

Ulusal Kanal ve National Geographic kanallarından ayrılmayın.

Mehmet Kerem Doksat  - Tarabya - 23 Eylül 2017 Cumartesi